مجموعه نصیر الملک

میرزا ابوالقاسم خان ملقب به نصیر الملک از بزرگان و اعیان شیراز در سال ۱۳۰۵ ه ق در محله گود عربان اقدام به ساخت یک مسجد و خانه ی شخصی کرد .

به دلیل احداث یک خیابان فرعي بقصد دسترسی بیشتر به مسجد نصیرالملک ، بخشی از خانه ، شامل جلوخان و سردر آن از بین رفته است . مجموعه ای شامل یک پنج دری ( میانور ) و چندین اتاق زاویه و گوشوار در وسط در محوطه شمالی و جنوبی احداث شده است . این مجموعه دو بر نما دارد و به دو حیاط شمالی و جنوبی ارتباط دارد . درب و پنجره های سمت شمالی و جنوبی با استفاده از گره چینی های بسیار ظریفی ساخته شده است ، در داخل شمسه ها ونیم شمسه های این گره چینی ، شیشه های الوان بکار برده شده است .

وجود این دو پنجره های پرکار از ویژگی های بارز این بناست . تمام سطوح داخلی پنج دری و اتاق های زاویه را آیینه کاری های متنوع و پرکاری پوشانیده است . سقف نمایشی واحدهای این مجموعه با نقاشی بر روی تخته کوبی پوشش داده شده است . زیرزمین بسیار بزرگی در زیر این مجموعه ساخته شده که نور آن از راه مشبک های سنگی در شمال و جنوب تامین می شود . در حاشیه حیاط های شمالی و جنوبی ، اتاق ها و فضاهای خدماتی احداث شده است . این فضاها پیرامون حیاط جنوبی هنوز باقیست ، ولی در حیاط شمالی ، ساختمانی نوساز جایگزین فضاهای قدیمی شده است .

مسجد نصیرالملک :

این مسجد در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در محله گودعربان شهر شیراز قرار دارد .

مسجد نصیرالملک که از لحاظ کاشی کاری و مقرنس کاری یکی از ارزنده ترین مساجد ایران می باشد ، در دوره ی قاجاریه ، توسط میرزا حسن علی خان نصیرالملک ، فرزند میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی ، حاکم وقف فارس ، در سال ۱۲۹۳ ه ق ساخته شده است . کاشی کاری و ستون های سنگی این مسجد اقتباسی از مسجد وکیل می باشد .

در میان حیاط گسترده این مسجد بی نظیر ، حوضی بزرگ قرار دارد و در سمت شمال این حیاط ، اتاق مروارید ساخته شده است . در قسمت جنوبی حیاط ، طاقی در قرینه طاق مروارید وجود دارد که دو گل دسته زیبا بر فراز آن ساخته و در سمت غرب حياط ، شبستان اصلی مسجد واقع شده. شبستان مزبور دارای۱۲ ستون سنگی در دو ردیف ۶ تایی می باشد . در جنوب شرقی حیاط مذکور ، شبستانی با هفت ستون سنگی وجود دارد که هم اکنون به موزه وقف تبدیل شده است . این بنا با شماره ۳۹۶ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است .

سایر مجموعه های تاریخی شیراز

مجموعه زندیه
مجموعه قوام
مجموعه مشیر