غیاث ملک حسینی- خبرنگار «خبرجنوب»/ بازار سرمایه دیروز پس از مدت ها توانست خودش را از مسیر قرمز سقوط جدا کند و در مسیر سبز افزایش شاخص گام بردارد، هر چند این افزایش آن چنان که باید پر قدرت نبود و تنها با 17هزار واحد مثبت بازار بسته شد، اما این خود امیدواری های اندکی را در دل سرمایه گذاران ایجاد کرد که ممکن است روزهای خونین بورس به پایان نزدیک شده باشد و آرام آرام هوای بازار سرمایه در میانه های پاییز، سبز و تابستانی شود.
البته برخی کارشناسان رسیدن به این شرایط را تلاشی برای مثبت نشان دادن روند بازار در آستانه انتخابات آمریکا یا ناشی از تزریق بخشی از منابع صندوق توسعه ملی به بازار می دانند اما اگر این فرضیه را کنار بگذاریم و به اتفاقاتی که از روز گذشته در بازار رخ داده نگاه کارشناسانه تری داشته باشیم، ممکن است تدوین برخی دستورالعمل ها در نتیجه کسب شده چندان بی تاثیر نباشد، مواردی مانند ممنوعیت ارسال سفارش های غیر واقعی در زمان پیش گشایش بازار، ممنوعیت ثبت سفارش با قیمت بالاتر یا پایین تر از نرخ جاری، تغییر قیمت بازگشایی نماد و به دنبال آن حذف سفارش در زمان پیش گشایش، ممنوعیت حذف سفارش در پیش گشایش و اقدام به سفارش گذاری در سمت مقابل در معاملات پیوسته، پوشاندن مظنه های بازار با ارسال بیش از ۲ سفارش خرید یا فروش با قیمت های متفاوت، ارسال سفارش با حجم های نا متناسب نسبت به سایر مظنه ها، سفارش چینی یا مظنه چینی گسترده، ثبت سفارش در صف های خرید و فروش با هدف افزایش حجم صف، و انجام معاملات هماهنگ بدون تغییر مالکیت نهایی و در راستای ایجاد اخلال در روند معاملات تخلف محسوب می شود و در صورت مشاهده به مسدود شدن کد معاملاتی فرد حقیقی یا حقوقی منجر خواهد شد.
مصادیق تخلفات بورسی به صورت جزئی تر مورد توجه قرار گرفته اند
در همین ارتباط مدیر بورس منطقه ای فارس با اشاره به این که روز گذشته در فضای مجازی این مطالب با عنوان دستورالعمل سازمان بورس به کارگزاری ها منتشر شده است، گفت: این اقدامات اگر چه اقدامات موثر و پیشگیرانه ای هستند اما هنوز به صورت رسمی از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار ابلاغ نشده اند.محمد کیامهر با بیان این که برخی کارگزاری ها با هدف جلوگیری از اشتباه و خطای منجر به مسدود شدن کد سرمایه گذاران تحت پوشش خود اقدام به انتشار این دستورالعمل از طریق پروفایل سرمایه گذاران کرده اند، اظهارداشت: بعضی از موارد مطرح شده در این دستور العمل در گذشته نیز وجود داشته و برخی تخلفات منجر به مسدود شدن کد بورسی سرمایه داران می شده است.
وی با اشاره به اینکه مصادیق تخلفات بورسی در این مطالب به صورت جزئی تر مورد توجه قرار گرفته اند، ابراز داشت: با این حال نمی توان تاثیر این دستورالعمل بر جلوگیری از دستکاری قیمتها و همچنین کنترل رفتار سهامداران خرد و کلان را نادیده گرفت.مدیر بورس منطقه ای فارس در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این که دستکاری در قیمت از نظر قانون جرم محسوب می شود، گفت: بر اساس قانون «هر شخصی که اقدامات وی نوعاً منجر به ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات یا ایجاد قیمت های کاذب یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود» متخلف محسوب می شود و در صورتی که تخلف های سنگینی از وی سر بزند و و اثر منفی بیشتری بر بازار بگذارد علاوه بر تذکر و مسدود کردن دسترسی مجازات های دیگری هم برای او اعمال خواهد شد که از آن جمله می توان به سه ماه تا یک سال حبس تعزیری، پرداخت جزای نقدی معادل ۲ تا ۵ برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده و یا هر دو مورد اشاره کرد.
بازار خدشه دار و جریحه دار فعلی تحمل تدوین قوانین و دستورالعملهای جدید را ندارد
اما علیرضا شهابی استاد دانشگاه شیراز و کارشناس بازار سرمایه، با بیان این که بازار خدشه دار و جریحه دار فعلی تحمل تدوین قوانین و دستورالعملهای دوباره وجدید را ندارد، اظهارداشت: به اعتقاد من اگر مسئولان برای مدتی از تعیین دستورالعمل و استانداردسازی بازار دست برمی داشتند و اجازه می دادند بازار روند طبیعی خود را طی کند ما با نتایج بهتری مواجه می شدیم.
وی با تاکید بر این که بازار آمادگی و کشش مقررات گذاری های
پی در پی را ندارد، تصریح کرد: هر چند برخی استانداردها و قوانین تعریف شده، استانداردها و قوانین بدی نیستند اما ممکن است ما را به نتیجه مطلوب نرساند، به خصوص اینکه بازار در این روزها از کشمکش های خاصی متاثر می شود و شرایط مناسبی ندارد؛ بنابراین بعید نیست که در کوتاه مدت
عکس العمل مثبتی را از بازار نبینیم، هر چند که این ها می توانند در بلند مدت به نفع سهامداران خرد باشند.این کارشناس بازار سرمایه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی مصادیق مطرح شده به عنوان تخلف در بازار بورس اظهارداشت: ممنوعیت ثبت سفارش با قیمت بالاتر یا پایینتر از نرخ جاری بازار و تغییر روند در واقع برای جلوگیری از نوسان گیری در بورس انجام می شود.
شهابی با اظهار تأسف از اینکه نوسان گیری در بازار به یک عرف و رویه تبدیل شده است، ابرازداشت: متاسفانه پس از اینکه نوسان گیری در بورس ممنوع شد آن وسان گیرها برای اینکه واکنش خود را به بازار نشان دهند به صورت مکرر بازار را به سمت منفی شدن هدایت کردند، در حال حاضر هم این داستان ممکن است مجددا تکرار شود.استاد دانشگاه شیراز با انتقاد از این که قدرت نوسان گیران در بازار سرمایه بسیار بالاست، گفت: واقعیت این است که برخی جریان ها، گروه ها و افراد حقوقی به نوسان گیری اشتغال دارند که توانمندی های زیادی برای تغییر روند بازار دارند و احتمالاً با اجرای این دستور العمل ها از فردای همان روز شوک خود را به بازار وارد می کنند.
محروم کردن برخی سهامداران از استفاده از تکنیک های فروش منطقی به نظر نمی رسد
شهابی در مورد پوشاندن مظنه های بازار با ارسال بیش از ۲ سفارش خرید یا فروش با قیمتهای متفاوت گفت: این یک تکنیک است که برخی سهامداران سفارش خرید یا فروش خود را به صورت چند تکه یا چند مرحله ای ثبت میکنند، اما ظاهراً قانونگذار آن را دچار شائبه می داند، در عین حال نمی توان این موضوع را نادیده گرفت که سهامدار ممکن است در تشخیص روند بازار دچار اشتباه شود و از این طریق بخواهد اشتباه خود را جبران کند.
به گفته وی، در عین حالی که نمی توان رفتار برخی سهامداران در القای شائبه خرید یا فروش را نادیده گرفت، اما محروم کردن برخی سهامداران از استفاده از تکنیک های فروش منطقی به نظر نمی رسد.
شهابی جلوگیری از ثبت سفارش در صفهای خرید و فروش با هدف افزایش حجم صف را اقدامی مثبت برای جلوگیری از نوسان گیری ارزیابی کرد و گفت: ممانعت از این کار علاوه بر کاهش مداخله نوسان گیران به حفظ حقوق سهامداران خرد کمک موثری می نماید.
استاد دانشگاه شیراز در خصوص ممنوعیت انجام معامله بدون تغییر مالکیت نهایی نیز گفت: قاعدتاً امکان انجام معامله سرمایه گذار با خودش وجود ندارد؛ اما برای اینکه شرکت های زیر مجموعه یک هلدینگ نتوانند با ایجاد صف های خرید و فروش ساختگی اقدام به نوسان گیری کنند، موثر است. اتفاقی که متاسفانه در ماه های گذشته بسیار شاهد آن بوده ایم و سرمایه گذاران خرد متضرر شده اند، با این حال اعمال این ممنوعیت ممکن است باعث جبهه گیری هلدینگ ها و حقوقی های بزرگ بازار شود.
منبع : خبر جنوب