غیاث ملک حسینی- خبرنگار «خبرجنوب»/ اواخر هفته گذشته بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که معادن راکد و غیر فعال کشور تنها یک ماه فرصت دارند تا به چرخه فعالیت درآیند چرا که در غیر این صورت، مجوز آن ها باطل می شود. به گفته علیرضا رزم حسینی بهره برداران معادن غیرفعال سه ماه فرصت داشتند که معادن خود را فعال کنند و در حال حاضر از این فرصت سه ماهه، تنها یک ماه باقی مانده است. وی با بیان اینکه همه افراد دارای پروانه بهره‌برداری یا مجوز اکتشاف باید در فرصت باقی مانده اقدامات اجرایی لازم جهت فعال سازی معادن را انجام دهند، تاکید کرد: در غیر اینصورت طبق قانون مکلف به ابطال مجوز بهره برداری این افراد هستیم و همه استان‌ها نیز مکلف به برگزاری مزایده معادن مورد نظر خواهند بود تا این ظرفیت ها به دیگر افراد دارای اهلیت واگذار شود.
این اظهارات بهانه ای بود تا با برخی مسئولان حوزه معدن استان، پیرامون آخرین وضعیت فعال سازی معادن کوچک مقیاس و همچنین معادن راکد و مشکلات پیش روی آنها گفت و گو کنیم.
تا آبان ماه سال جاری 19 معدن وارد چرخه فعالیت شده اند
معاون برنامه ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس در همین ارتباط با اشاره به اینکه این سازمان راه اندازی 21 معدن غیر فعال را برای سال جاری در دستور کار قرار داده بود، اظهارداشت: خوشبختانه از آبان ماه سال جاری 19 معدن وارد چرخه فعالیت شده اند و تا پایان سال هم معادن کوچک مقیاس دیگری وارد مدار بهره برداری خواهند شد.
به گفته سیدرضا ساداتی، اظهارات وزیر صمت باعث می شود تا پایان سال معادن بیشتری در چرخه فعال سازی قرار بگیرند و این موضوع به عنوان یک ماموریت مهم، با حساسیت بیشتری در برنامه کاری سازمان صمت قرار خواهد گرفت.
پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم برای راه اندازی معادن غیرفعال
وی همچنین با اشاره به اینکه با برخی بهره برداران برای راه اندازی معادن خود از نظر اقتصادی با چالش های جدی مواجهند، گفت: برای فعال سازی این گونه معادن پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم های مشترک مطرح شده که امیدواریم به نتیجه برسد.
معاون برنامه ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس، تشکیل کنسرسیوم های مشترک برای معادن فلزی کوچک مقیاس که به لحاظ میزان و غنای ذخایر ظرفیت زیادی ندارند را مناسب دانست و ادامه داد: با توجه به نوسان های نرخ ارز و مشکلات ناشی از تحریم ها، هزینه تامین ماشین آلات معادن و لوازم یدکی مورد نیاز آنها به شدت بالا رفته و علی رغم اینکه دولت تسهیلات و معافیت های قانونی را در این خصوص در نظر گرفته، باز هم هزینه های راه اندازی قابل توجه است و تامین سرمایه راه اندازی معادن به صورت فردی به سختی امکانپذیر است.
ساداتی با تاکید براینکه راکد و غیرفعال ماندن معادن موضوعی است که باید به دقت آسیب شناسی شود، تصریح کرد: طبیعتاً در این مسیر چالش هایی مانند افزایش هزینه های راه اندازی، مشکلات زیست محیطی و... وجود دارد.
به کارگیری ظرفیت بخش های تخصصی در فعال سازی معادن
وی در بخش دیگری از سخنانش یکی از راهکارهای سازمان صمت برای فعال سازی معادن غیرفعال را استفاده از ظرفیت بخش های تخصصی حوزه معدن عنوان کرد و گفت: برنامه ای در دستور کار قرار گرفته که با مشارکت سازمان نظام مهندسی معدن استان فارس و بسیج مهندسین، تعدادی از معادن راکد و غیرفعال را بتوانیم وارد مدار تولید کنیم.
معاون برنامه ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس با تاکید بر اینکه بهره برداران معادن غیر فعال باید از اعمال معافیت های قانونی برای تامین ماشین آلات معادن استفاده کنند، ابرازداشت: برای سازمان صمت، توانایی، جدیت و اهتمام بهره برداران برای راه اندازی معادن غیرفعال موضوعی است که باید اثبات شود.
توانایی، جدیت و اهتمام بهره برداران معادن غیرفعال باید اثبات شود
ساداتی در پایان سخنان خود با ابراز خرسندی از موافقت وزیر صمت برای واگذاری بخشی از اختیارات حوزه معدن به شورای معادن استان گفت: این شورا به ریاست استاندار برگزار می شود و طبیعتاً با برخورداری از اختیارات بیشتر می تواند در زمینه فعال کردن معادن راکد موثر باشد.
85 درصد معادن فارس را معادن مصالح ساختمانی تشکیل می دهد
رئیس خانه معدن فارس نیز با بیان این که ذخیره نزدیک به 85 درصد معادن استان مواد و مصالح ساختمانی است، گفت: از این میان 40 درصد معادن شن و ماسه، 27 درصد معادن سنگ و مابقی هم گچ، آهک، سنگ لاشه و... هستند.
به گفته محمد حسین شرافت، فارس در زمینه معادن فلزی و به خصوص فلزات گران بها معادن قابل توجهی ندارد، با این حال معادن سرب، روی و کرومیت این استان نیز نیازمند سرمایه گذاری های اساسی برای بهره برداری هستند.
وی در همین ارتباط به معادن سرب و روی فیروزآباد اشاره کرد و گفت: این معادن تقریباً جزو معادن متروکه استان بودند که به لطف سرمایه گذاری و وارد کردن دانش فنی استخراج معادن زیرزمینی در مسیری قرار گرفته که به عنوان یک معدن مهم مورد توجه است.
رونق برخی معادن استان نیازمند تشکیل حلقه های ثانویه است
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن فارس با اشاره به این که در خصوص مواد معدنی مانند کربنات سدیم نیز سرمایه گذاری زیادی انجام شد تا برخی معادن توانستند جلوه‌گری کنند، ابراز داشت: در شمال استان فارس نیز معادن غنی خاک های نسوز وجود دارد که هم سرمایه گذاری بسیار زیادی را می طلبد و هم برای به رونق رسیدن نیازمند شکل گیری حلقه های دیگری است که ایجاد ارزش افزوده بیشتر کمک کند.
ضرورت توجه به پارامترها و چالش های فعال سازی معادن شرافت در ادامه سخنان خود با اذعان بر این که دغدغه فعال سازی معادن راکد از سوی وزارت صمت قابل درک است، گفت: درست است که بهره بردار ممکن است تمکن مالی برای راه اندازی معدن را نداشته باشد، اما نباید فراموش کرد که برخلاف بخش صنعت، در زمینه فعال سازی معادن باید پارامترها و چالش های مختلفی مدنظر قرار گیرد که شاید در بخش صنعت وجود نداشته باشد.
رئیس خانه معدن فارس در تشریح بیشتر این موضوع گفت: به عنوان مثال یک بهره بردار ممکن است برای راه اندازی معدن خود با چالش های محیط زیستی و یا ممنوعیت‌های سازمان منابع طبیعی مواجه باشد. چالش هایی که در بخش صنعتیا وجود ندارد و یا کمتر وجود دارد؛ چراکه معمولاً پیش از
راه اندازی صنایع، مسایل زیست محیطی آن حل می شود.
به گفته وی، فعالیت در بخش معدن ارتباط مستقیم با وضعیت جغرافیایی دارد و مباحث دیگری مانند وجود معارضین محلی نیز ممکن است چالش هایی را برای بهره بردار ایجاد کند.
انتظاراتی که برآورده کردن آن ها از توان معدن داران خارج است
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن فارس با بیان این که بهره برداران معمولاً به مسئولیت های اجتماعی خود در حد امکان عمل می کنند، اظهار داشت: با توجه به این که معادن عمدتاً در مناطق محروم قرار دارند، ساکنان این مناطق گاهی انتظاراتی از بهره برداران دارند که توان برآورده کردن آنها را ندارند و همین باعث بروز برخی چالش ها می شود.
شرافت یکی دیگر از چالش های معادن را قوانین مالیاتی و قوانین کار عنوان کرد و ادامه داد: برخی قوانین دست و پای بهره‌بردار را برای فعال کردن معدن می بنند، علاوه براینها وجود شرکاء در یک معدن نیز ممکن است در ایجاد چالش و راکد ماندن آن موثر باشد که خود باعث می شود زمان بسیار بیشتری برای به چرخه فعالیت وارد شدن یک معدن را نیاز داشته باشد.
رئیس خانه معدن استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در ابتدای سال بالغ بر 220 معدن غیرفعال یا نیمه فعال در استان فارس داشتیم که با راه اندازی برخی از آنها تعدادش اکنون به حدود 170 معدن رسیده است.
با این حجم از هزینه ها، بهره برداری از برخی معادن دیگر به صرفه نیست
به گفته شرافت، تا پایان سال هم تعدادی دیگر به چرخه فعالیت وارد خواهند شد، با این حال نباید فراموش کرد که برخی معادن به لحاظ کم بودن ذخایر اساساً برای به بهره‌برداری رسیدن اقتصادی نیستند و برای برخی معادن هم اصلاً نباید مجوز صادر می شد؛ چراکه با این حجم از هزینه ها، بهره برداری از آنها دیگر به صرفه نیست.
وی با اشاره به این که دستگاه های متولی همکاری خوبی در بحث فعال سازی معادن دارند، ابرازداشت: امیدواریم تا پایان سال 20 یا 30 معدن دیگر به معادن فعال استان اضافه شود، هرچند اگر برخی معادن به چرخه فعالیت برنگردند صرفاً به دلیل بزرگی مشکلات آنهاست و با توجه به شرایط موجود، بعید است بتوانند فعالیت کنند.
منبع : خبر جنوب