شاه چراغ

بقعه (( سید میراحمد فرزند امام موسی کاظم)) (ع) که به « شاهچراغ » معروف، است اکنون در خیابان احمدی واقع است، آنحضرت در زمان خلافت مأمون عباسی در شیراز به درجه شهادت رسیده است .

قبر این امام زاده در زمان سلطنت امیر عضدالدوله دیلمی کشف شده و بقعه ای بر آن ساخته است . بعدها اتابک ابوبکربن سعدبن زنگی بقعه آن را تعمیر کرده است و در سال ۷۴۴ ملکه (( تاشی خاتون )) مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو گنبدی بر آن ساخته است و مدرسه ای هم کنار آن ایجاد کرده که اکنون اثری از آن مدرسه نیست . در طول این تمدت بوسیله پادشاهان وحکام فارس تعمیرات و تزئینات و کاشی کاریها و آئینه کاریهائی در آن صورت گرفته ولذا بر عظمت وشکوه بقعه وزیبائی و نفاست آن افزوده اند.

بر روی دیوارهای حرم خطوط بسیاری مانند ثلث، نسخ، نستعليق باقلمهای درشت و ریز و در نهایت زیبائی بر روی کاشی با کاغذ و با آئینه نوشته شده که همه از شاهکارهای هنری است. در داخل حرم ، فضای مربعی است که پائین پای قبر قرار دارد و بالای آن گنبد ساخته شده که قریب ۱۵ متر ارتفاع دارد و در زمان سلطنت فتحعلیشاه قاجار آئینه کاری و مقرنس کاری شده است در ساقه گنبد سورة والفتح، را باخط ثلث عالی و بقلم درشت از آئینه بریده و بر روی زمینه آبی نصب کرده اند . و همچنین آئینه کاریهای سر در و داخل حرم و بویژه مقرنس کاریهائیکه با آئینه کرده اند از نظر صنعت وهنر آثار ارزشمندی است .

سر درب ورودی بحرم کاملا آئینه کاری شده و در طاق آن با آئینه مقرنس کاری گردیده است. کف حرم و ازاره ها از سنگ مرمر پوشیده شده و تمام طاقها و دیوارها آئینه کاری است و در سقفهای آن با آئینه مقرنس کاری شده است. از همه اینها مهمتر ضریح مطهر و درهای نقره آنست. سه درب نقره آنهم که بوسیله قلمزنی گل وبته ها و خطوط برجستهای روی آنها انداخته اند بی نظیر است.

و بالاخره مهمتر از همه در طلائی است که در سال ۱۳۸۶ ه. ق. بوسیله صنعتگران اصفهانی ساخته شده و بجای در نقره سابق در مدخل حرم نصب گردیده است و حقيقتاً چه از نظر ساختن در و چه از لحاظ قلمزنی و خط شاهکار است.

ضریح امامزاده که در مغرب حرم قرار دارد قدری از صحن حرم بلندتر است.

ضریح بلند و بزرگ آن از نقره ساخته شده و تماماً بوسیله قلمزنی از گل وبته وخطوط برجسته پوشیده شده است.

درسال ۱۲۴۳ ه.ق فتحعلیشاه قاجار ضریحی نقره ساخته و بر روی قبر نصب نموده و از اینرو میرزا حسین على متخلص به (( عالی )) ماده تاریخ آنرا چنین سروده است :

کلك عالی زد برای سال تاریخش رقم

مرقد سبط محمد بافت این سيمين حجاب

۱۲۴۳هـ.ق

گنبد شاهچراغ :

بطوریکه از تواریخ استنباط میشود اولین گنبدی که بر روی حرم شاهچراغ ساخته شده در زمان سلطنت اتابك ابوبکر بن سعدبن زنگی بوسیله امير مقرب الدین مسعودبن بدرالدین وزیراتابک بوده است. بعدها ملکه تاشی خاتون مادرشاه شيخ ابواسحق گنبدی زیبا وعالی برآن ساخته است. چون در اثر زلزله های سال ۱۲۳۹ و۱۲۹۴ و۱۲۹۹ ه.ق. گنبد مزبور خراب شده بود حسین علی میرزا فرمانفرمای فارس آنرا تجدید بنا کرد.

نظر باینکه در طول زمان شكافهایی در گنبد ایجاد گردید در سال ۱۳۰۶ شمسی از محل موقوفات تعمیر شد و بوسیله میله های آهن مهار گر دید.

درحرم وصحن بقعه حضرت شاهچراغ علماء، فضلاه، شعراه، عرفاءِ و دانشمندان بسیاری مدفون شده اند که معروفترین آنها عبارتند از :

۱– میرزا ابوالقاسم سکوت (مراد مرحوم وصال) عارف بسیار معروف متوفی بسال ۱۲۳۸ ه.ق

۲– مرحوم وصال شیرازی شاعر معروف متوفی بسال ۱۲۶۲ ه.ق

۳– مرحوم حکیم فرزند وصال متوفی بسال ۱۲۷۴ ه.ق

۴– مرحوم وقار فرزند وصال متوفي بسال ۱۲۹۸ ه.ق

۵– مرحوم داوری فرزند وصال متوفي بسال ۱۲۸۳ ه.ق

۶– مرحوم توحید فرزند وصال متوفي بسال ۱۲۸۹ ه.ق

۷– علی بن احمد شیرازی مشهور به سيد عليخان شارح صحیفه سجادیه متوفی بسال ۱۲۰ ۱ ه.ق

۸– مرحوم صادقخان برادر کریمخان زند متوفی بسال ۱۹۷ ۱ ه.ق

۹– جعفرخان فرزند صادقخان متوفی بسال ۱۲۰۳ ه.ق

۱۰– عارف معروف سيد جلال الدين محمد ملقب به مجدالأشراف متوفی بسال ۱۳۳۱ ه.ق که تولیت بعقه را داشته است.

علاوه براینها عده ای از علماء و مجتهدین نیز در حرم و یا حجره های اطراف مدفون شده اند که معروفترین آنها عبارتند از :

مرحوم میرزا محمد رضا ( برادر مجد الأشراف) - مرحوم حاج آقا شیرازی - مرحوم آیت الله حاج شیخ یوسف حدائق – مرحوم آیت الله رضوی شیرازی و مرحوم شیخ ابوالحسن حدائق .

سایر اماکن متبرکه شیراز :

سّید علاءالدین حسین
شاه میر علی ابن حمزه (ع)